Postępowanie o podział majątku wspólnego może dotyczyć także osoby, z którą związali się Państwo, bądź Państwa współmałżonek. Nie rzadko jest bowiem tak, że zanim dojdzie do do rozwodu, a więc i ustania wspólności ustawowej małżeńskiej, jeden z małżonków wchodzi w nowy związek.

Pamiętać trzeba, że nawet jeśli małżeństwo faktycznie nie istnieje, małżonkowie związali się z nowymi partnerami, to do momentu jego formalnego rozwiązania podlegają oni ustrojowi wspólności ustawowej. Czym charakteryzuje się ten ustrój majątkowy pisałam tutaj.

Z czym wiąże się taka sytuacja? Przede wszystkim, jeśli zdecydują się państwo na konkubinat nie będzie Was z nowym partnerem łączyła współwłasność tego rodzaju, co z małżonkiem. Nie będzie to więc współwłasność łączna, która związana jest ściśle z małżeństwem, a współwłasność w częściach ułamkowych. Jeśli więc Państwo nabędziecie razem z konkubentem, dajmy na to auto, to nie będzie ono należeć do Was obydwojga niepodzielnie i bezudziałowo.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 stycznia 1986 r., III CZP 79/85, wskazał, że w odniesieniu do wspólnie nabytych praw majątkowych przez konkubentów w czasie trwania ich nieformalnego związku należy stosować przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, co również dotyczy rozliczania nakładów konkubentów, które poczynili wspólnie podczas konkubinatu na majątek jednego z nich.

Rzeczy nabyte małżonka i jego konkubenta wspólnie, stają się więc ich współwłasnością, ale na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych. Jeśli nabędą oni np. wspólnie mieszkanie, i to nawet wyłącznie dla własnego użytku, to udział w nim będzie miał także małżonek konkubenta. Innymi słowy udział, w mieszkaniu konkubentów (związku: małżonek – konkubent), wejdzie w skład dorobku małżeńskiego (formalnie istniejącego małżeństwa) -i de facto – mieszkanie to będzie należało do współmałżonków, których łączy wspólność ustawowa małżeńska – i do konkubenta. W takiej sytuacji prawo uczestnictwa w postępowaniu o podział majątku wspólnego małżonków będzie przysługiwało także konkubentowi.

Druga sytuacja związana z uczestnictwem konkubenta w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, bądź byłych małżonków, związana jest z jego roszczeniem o zwrot nakładów dokonanych na majątek wspólny małżonków. Tak stanie się na przykład wtedy, gdy małżonek i jego partner zamieszkają wspólnie w mieszkaniu będącym formalnie własnością obydwojga małżonków i ów konkubent z własnego budżetu wyłoży kwotę na remont owego mieszkania. Następnie zaś małżonkowie postanowią się podzielić majątkiem. W takiej sytuacji konkubent będzie uczestnikiem postępowania.